Конґрес школярів

Є конець юна і діти кінчать школу. Будуть мати вакації. В жывоті школяря є то векшынов так, же в тых першых класах домашні задачі робить під контрольов родичів, або родичі му їх холем по дописаню сконтролюють. Чім є школярь у высшій класі, тым менша контроля родичів. Даколи нажаль. Бо чоловіку ся не хоче писати задачі, кідь вонка, або днесь вже за компютером, ся дають робити і іншы, забавнішы діла. І так ся пак много раз ставать то, же домашні задачі собі школярь робить за пять вісем перед школов, тоты одважны докінце обще задачу не принесуть. Самособов, такый приступ ся часом проявить і на резултатах в школі. Векшынов тоты резултаты на похвалу не суть.

Є конець юна. За місяць тому буде рік, што проходив Світовый конґрес Русинів. Кідь собі днесь посмотирме резолуцію конґресу, значіть домашні задачі членів Світовой рады, зачінам мати чутя, же конґрес нам перешов до высшых клас. Днесь тяжко найти пункты резолуції, котры были наповнены. Чоловік як бы не позерав, і звекшоваче скло бы міг взяти, раз дарьмо. Є то біда.

Про ілустрацію собі выберьме лем такы „best off“ пункты. Председа Світовой рады Дюра Папуґа мав до 30. новембра 2013 року забеспечіти написаня жадость до Польского парламенту, Европского парламенту а про істоту і до Европской комісії, жебы акція Вісла была признана як безправна, і мало ся жадати, цітую“, „нагороды“ про тот „єтнос“, котрый быв тым чіном пошкодженый. Самый склад того речіня в пункті є на задуманя. Але то якбач ани не буду коментовати. Іде о то, де є тота жадость 7 місяців по тім, што мала быти зроблена і загнана. Одповідь є ясна. На папірю резолуції, ниґде веце.

Другый інтересный пункт резолуції є написати жадость владі і презідентови Мадярьска, дірекції Высокой школы в Нередьгазі в Мадярьску, жебы выука русиньского языка на  єй катедрі была знову одкрыта. Навчаня языка ся міджі часом знова одкрыло, інде, але гей тіпуєте правилньно – нє на основі писма СКР. Бо де є тото писмо? Якбач на папірю резолуції.

Абсолутный „best off“ резолуції є пункт, жебы ся выужывали „вшыткы доступны можности заступовати інтересы Русинів світа в штруктурах Европской унії і міджінародных орґанізаціях“. То є пункт, котрый ся має повнити „безперерывно“. Світовый конґрес Русинів якбач в жывоті не мав векшу можливость голосно бісідовати і заступати інтересы Русинів і звернути на себе увагу европскых штруктур і орґанізацій, як тому є теперь, почас україньской крізы. Теперь мав бісідовати о бесправности, котра ся діє Русинам, теперь ся наголос мало бісідовати, контактовати, ні зато, жебы розбивати Україну або іти проти Українцям, але зато, жебы собі хтось конечно усвідомив, же ту цілы рокы існує проблем Підкарпатя і його корінного населіня, котрый никого не інтересує. Теперь, кідь ся вказовало на підлости україньского режіму, котрый якбы „дав право“ далшым подіям, якы наслідовали, конґрес мав вказовати на проблем, котрый каждый все лем закрывать, в тім чіслі і ціла Европа. Што зробив конґрес? Написав 5 речінь, котре мали быти позіційов СКР. Пять беззубых речінь. Де їх публіковав? У своїх кругах, также окрім тых, што конґрес знають, або суть його частьов, якбач о тій позіції ани нихто не знать. Также як конґрес выужывать вшыткы можливости, жебы заступовати інтересы Русинів? Кідьже знам лем о тім, же ся рада стрічать сама зо собов, ніт з даякыма представителями держав ці Европы, і рішать актуално зозбераня колядок, што бы якбач і так жадного презідента не інтересовало, пак мушу конштатовати, же пункт не выповнює нияк.

СКР мав свій смысел і своє значіня. Конґрес даколи досправды зробив вельо про возроджіня Русинів. Але мам таке чутя, же то были першы класы школяря. Конґрес пришов до высшых клас і домашні задачі будь робить за пять вісем перед школов, так то і пак вызерать, або свої задачі не зробить абсолутно. А такы будуть пак і резултаты.

В очах учітеля школярь, котрый сістематічно не робить задачі, є незодповідным школярьом і учітель буде радше присвячати свій час дітям, котры ся дашто хотять научіти. Конґрес, котрый не повнить свій проґрам, не може быти браный як серійозный конґрес. Ани Польскым парламентом, ани в Европскым ани ниґде. В очах світа то буде такый аматерьскый конґрес, конґрес „школярів“. Незодповідный. Але холем як першый конґрес на світі, позберать колядкы. Тішу ся, як собі їх заспіваме на другый рік в літі в Румунії.

Петро Медвідь, Пряшів

(Статя написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа лем.фм)

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА