РОС в театрі припомянула собі 30 років од кофідікації языка

27-ый януар 1995-го року записав ся великыма буквами до модерной історії Русинів на Словакії. В тот день в Братіславі одбыло ся святочне выголошіня кодіфікації русиньского языка.

З нагоды 30-ой річніці кодіфіфікації i Року русиньского языка Русиньска оброда на Словеньску (РОС), котра была головным ініціатором кодіфікації, зорґанізовала в пятніцю 24-го януара 2025-го року в пополідняйшых годинах в просторах Великой сцены Театру Александра Духновіча в Пряшові святочну академію, котров собі участны припомянули тот вызначный історічный мільник.

Гості із Словакії і споза граніць

На академію были запрошены цінны гості, особности, котры брали участь на кодіфікації перед тридцятьома роками, але і тоты, котры за три декады дали вклад до розвитку русиньского языка на Словакії. На жаль, не вшыткы могли взяти участь.

На пятніцьовій події орґанізатор привітав меджі іншыма Петра Крайняка – віцепріматора містя Пряшів, Марка Дурлака – протосінкела Пряшівской ґрекокатолицькой архієпархії, Штефана Лявинця – председу Світового конґресу Русинів, якый пришов із Мадярьска, отця Франтішка Крайняка – ґрекокатолицького священика, котрый од першой половины 1980-ых років робив на перекладах біблічных і літурґічных до русиньского языка, лемківского діятеля Петра Трохановского, члена Світовой рады Русинів за Польщу Андрія Трохановского, ведучу Стоваришыня Руска Бурса в Ґорлицях Наталію Малецьку-Новак, директора Театру Александра Духновіча (ТАД) Маріяна Марка, повіреного директора Піддукляньского умелецького людового субору (ПУЛС) Віліама Микулу, але і далшых.

За орґанізатора быв участный председа РОС Мартін Караш, котрый мав і куртый приговор, як і далшы функціонарі орґанізації.

По тридцятьох роках прозвучав текст кодіфікації

Академію одкрыла Яна Трущіньска-Сива, котра на початку прочітала віршы русиньского поета Юрка Харитуна присвячены кодіфікації. По ній мішаный хор Піддукляньского умелецького людового субору заспівав русиньску гімну.

В рамках годиновой академії прозвучав і текст Декларації зо святочного выголошіня кодіфікації русиньского языка на Словакії, котрый перед тридцятьома роками быв прочітаный в конґресовій салі інтернатів Дружба.

Втогды, 27-го януара 1995-го року, чітав тот текст втогдышній директор Театру Александра Духновіча Ярослав Сисак. Здоровля не дозволило му теперь прийти на тоту святочну подію, но текст Декларації прочітала його дівка, акторка нашого театру Ярослава Сисакова.

На сцені з куртым спомнинаньом на тот час, коли Русины святочно выголосили кодіфікацію, выступив отець Франтішек Крайняк, котрый наконець прочітав і слова з русиньского перекладу Апостоларя. Так само Іґор Латта, бывшый довгорічный член драматічного колектіву, поспоминав на то, як театер почінав іщі на кінцю 1980-ых років грати по русиньскы. А так само декламовав вірш Штефана Сухого.

Проґрам, котрый модеровала Маріянна Железна, збогачовали музичны вступы ПУЛС-аків, і молодого русиньского акордеонового віртуоза Петра Сокола.

РОС уділила памятны плакеты

Завершіньом святочной академії было передаваня памятных плакет, котры РОС уділилиа за довгорічны актівіты реалізованы на полю популарізації і розвитку русиньского кодіфікованого языка і його аплікації до каждоденного жывота Русинів.

Іщі перед тым, як дішло до передаваня плакет з рук председы Русиньской оброды на Словеньску Мартіна Караша і председы Світового конґресу Русинів Штефана Лявинця, были прочітаны мена тых, котры на кодіфікації языка і його розвитку брали участь, но вже не суть меджі нами. Участны їм честь оддали минутов тиха.

Меджі оціненыма памятнов плакетов суть: Василь Ябур, Анна Плішкова, Kветослава Копорова, Анна Кузмякова, Петро Медвідь, Франтішек Крайняк, Йосиф Кудзей, Александер Зозуляк, Марек Ґай, Яна Трущіньска-Сива, Мілан Ясик, Марцела Рунянинова, Теодозія Латтова, Штефан Сухый, Штефан Смолей, Mаріян Марко, Ярослав Сисак, Павел Роберт Маґочій і Люба Кральова.

По передаваню курто приговорив ся участным председа Світового конґресу Русинів Штефан Лявинець, котрый акцентовав історічне значіня кодіфікації перед 30-ма роками нелем про Русинів на Словакії, але про Русинів обще, як і Люба Кральова за оціненых.

Подія закінчіла ся Многоліствієм, котре было одспіване мішаным хором Піддуляньского умелецького людового субору, по чім наслідовала святочна рецепція в просторах театру.