Сумар дня на 30. квітня/апріля 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 30. квітня/апріля 2025 р.

Одышла бурсачка Антоніна Коцур

З жальом інформуєме, што в неділю 27. квітня/апріля 2025 р., на 78 році жытя вмерла Антоніна Коцур, долголітня членкыня Стоваришыня «Руска Бурса» в Ґорлицях. Была єдном з парунадцетьох осіб, котры в 90. роках ХХ ст. рішыли реактивувати по долгым періоді завішыня тоту важну для лемківской спільноты орґанізацию. Серед членів основательского комітету Руской Бурсы был так само муж покійной, бп. Михал Коцур, народный артиста, соспільник. Покійна Антоніна Коцур, з д. Хомяк, вродила ся 28. листопада/новембра 1947 рока. Єй родове гніздо выводит ся з Вафкы. Мала три дівкы: Лідию, Анну і Орину. Перед десятьома роками вмер муж покійной – бп. Михал Коцур. Од 80. років ХХ ст. спілтворили православну спільноту в Ґорлицях. Цілом родином анґажували ся в діяня і жытя парохіі так само як і соспільного жытя Лемків. Свого часу были активныма бурсаками. Парастас з чытаньом Псалтыря буде одслуженый уж заран в ґорлицкій православній катедрі св. Тройці о 18.00 год., а похорон зачне ся в пятницю 2. мая о 11.00 год. Вічна Ій Памят!

Тырваме дале

Конец квітня/апріля каждого рока то для лемківской спільноты символична дата. Перед 78 роками, 28. квітня/апріля офіцийні зачала ся акция «Вісла» – мілітарна акция, котрой теоретичным цілю было зліквідувати структуры украіньской партизанткы, а реальным – довести до уніфікациі соспільства в Польщы, насильной асиміляциі представників вшыткых реліґійных і етнічных меншын. Выселенчом акцийом были обняты тіж терены, на котрых украіньска партизантка не діяла нияк або в невеликій ступени, як напр. Шляхтівска Русь ци західня і серединна Лемковина. Лемківскій нарід в наслідстві акциі «Вісла» был выкоріненый, позбавленый свойой вітчызны і на долгы рокы позбавленый можности жытя. Захованя достоменности, розвиваня культуры і языка стало ся можливе аж по системовій трансформациі 1989 рока. Од того часу лемківскыма соспільныма орґанізациями реализуваны сут соткы і тисячы ініциятив, котрых задачом єст наше тырваня – тырваня лемківского народу. Приміром такой задачы є м.ін. діяльніст нашого радия – зато ґарантуєме, што лемківскій голос в вашых хыжах будеме утримувати так долго, як лем ся буде дало.

«Храм» і «Церквиско» в Кракові

В минулым тыжни в Кракові одбыл ся вернісаж выставы малярства Анджея Жыґадла, артисты молодого поколіня, якій постійні спілпрацує зо Стоваришыньом «Руска Бурса» в Ґорлицях. Выстава має наголовок «Полня» і вказуваны сут на ней образы, якы односят ся до темы памяти, достоменности, цикличности жытя з двох малярскых циклів: «Храм» і «Церквиско». Джерелом інспіраций до намамлюваня образів єст терен днешнього польско-украіньского погранича, з котрого выводит ся автор, але найдеме тіж єден образ безпосередньо навязуючый до Лемковины – конкренто до Панкной. Векшіст образів осаджена єст в історичным контексті місц і подій. Артиста оповідат о минулости – образує тяжкы досвідчыня обшыри, котрых культура і спадковина были систематичні вымазуваны. Жыґадло має особливый спосіб компонуваня – інспірує ся архівальныма материялами з неістнуючыма днес церквами, але на полотно переносит лем пейзаж і люди. Выстава вказувана єст до 7. вересня/септембра 2025 р. в Музею Сучасной Штукы в Кракові.

О закарпатскых полках австро-угорской арміі в ґорлицкым переламаню

В рамках празднуваня 110. річниці Битвы під Ґорлицями в суботу 3. мая в Палаци Владислава Длуґоша в Сярах одбуде ся наукова конференция під назвом «В тіни ґорлицкого переламаня. 110 років пізнійше». Выступлят переґенты з Австриі, Чех, Мадар, Украіны і Польщы. В проґрамі м.ін. реферат Юрия Фатулы з Ужгородского Нацийонального Університету, якій буде бесідувал о закарпатскых полках австро-угорской арміі в ґорлицкым переламаню. Вшыткы рефераты найдут ся в поконференцийній публикациі, яка буде пошырена в друкуваній і онляйновій версиі. Орґанізатором подіі єст Ґміна Санкова.