Сумар дня на 7. листопада/новембра 2019 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 7. листопада/новембра 2019 р.

Словацкы урядникы вчат ся русиньского языка

Урядникы вчат ся русиньского языка в Меджелабірцях. То завдякы словацкому законодавсту, на основі котрого представникы меншын в контакті з урядниками мают право хоснувати свій рідный язык в устній і писаній формі. Вымогом є, што язык даной меншыны повинны знати робітникы окремых самоурядів. Прото тіж в рамках проєкту Уряду Влады про нацийональны меншыны ведены сут першы курсы языків на Словациі. Курс русиньского языка про працівників Окресного Уряду в Меджелабірцях тырват од 24. жолтня/октобра. Урядникы вчат ся з обшыри: орґанізацийной, катастральной, кризисовой і природничых заряджынь. Курсы русиньского языка ведут Анна Плішкова і Кветослава Копорова з Інституту Русиньского Языка і Культуры Пряшівского Університету. Цілю проєкту єст, жебы уряды на Словациі служыли каждому чловекови без якой-небуд языковой барєры. Словация має в плянях, жебы така форма освіты державных урядників была реалізувана і в інчых ресортах.

80. річниця Sonderaktion Krakau

Вчера, 6. листопада/новембра, проходила 80. річниця пацифікацийной акциі проти середовиску польскых вченых. Sonderaktion Krakau было зорґанізуване гітлерівскым окупантом в першых місяцях ІІ світовой войны. Німці 6. листопада/новембра 1939 р. арештували в Кракові 184 особы, посеред котрых были професоры Ягайлоньского Університету та Гірничой і Рільничой Академій. Єдным з арештуваных того дня, а пак поневоленым з інчыма представниками еліт, был русиньскій освітитель з Підкарпатской Руси, др Іван Гарайда. Як каждый рік, так і вчера, в округлу річницю акциі, перед будинком Ягайлоньского Університету в Кракові проходили упамятніня професорів. То як раз в Collegium Novum перед 80 роками скликано вченых і арештувано, цілю поневоліня в німецкым концетнрацийным лаґрі Заксенхаузен. В сали, в котрій арештувано професорів, зрыхтувано вчера специяльну выставу портретів тых, котры згынули в німецкых лаґрах. Русин, др Гарайда, был діячом Підкарпатского Товариства Наук. На Ягайлоньскым Університеті выкладал мадярскій язык. По інтервенциі мадярской влады был звільненый з лаґру. Вмер в совітскій вязници в Ужгороді. Был автором «Грамматикы руського языка».

Стріча з автором книжкы «Лемківскє весіля в Святковій Великій»

В будучый четвер, 14. листопада/новембра, о 18.00 год. в Книгарни під Ґлобусом в Кракові одбуде ся авторска стріча з Болеславом Баволяком – автором книжкы «Лемківскє весіля в Святковій Великій». В стрічы окрем самого автора возмут участ выдавці книжкы – Уршуля і Вєслав Жызновскы, і проєктант ґрафікы – Кжыштоф Радошек. Книжка про традицийне лемківскє весіля в Святковій то нова публикация на лемківскым выдавничым рынку. Чыслит понад пятсто стран. Баволяк представил в ній моноґрафію лемківского весіля з років 1930-1945 в його рідным селі Святковій Великій. «Лемківскє весіля в Святковій Великій» напечатало Выдавництво Жызновскій, котре специялізує ся в публикациях нт. вєліцкого реґіону під Краковом і книжках нт. декотрых місцевости Низкого Бескіду.

«Музей місту і селу, Місто і село Музейови»

Словацкій Нацийональный Музей – Музей Русиньской Культуры в Пряшові просит 12. листопада/новембра в своі порогы на 16.00 год. на акцию під назвом «Музей місту і селу, Місто і село Музейови». Подія одбуде ся в музейных просторах при улици Масариковій 20. Кураторком подіі буде Радка Демянова. Музей тым новым культурным проєктом хоче приближати обшыр свойой діяльности. В рамках стрічы будут заінтересуваным запрезентуваны штырі русиньскы села з меджелабірского окресу. Буде бесіда про Радван над Лабірцьом, Волицю, Збудску Білу і Валентівці. Присутны познают історию і звыкы тых сел, як тіж выслухают дальшых інформаций про музейну діяльніст.