Так досправды

Кедь єм быв у маю на сеймі Русиньской оброды, де єм быв представленый втогды іщі як член порадного орґану про меншыны презіденткы Зузаны Чапутовой, єден із участных політіків владной коаліції собі не одпустив позначку.

Было уж по презідентьскых выборах, в котрых выграв коалічный кандідат Петер Пеллеґріні, і так пан політік мусив додати, ясно, же на моє конто, штось в тім дусі, же новый презідент бізовно буде робити і про меншыны, а нелем декларатівно, як презідентка Чапутова, але так досправды.

Не буду робити оцінку того, што робила або не робила презідентка Зузана Чапутова про меншыны, не быв бы єм обєктівный, але обвиніня з того, же діла робила лем декларатівно єм не чув першый раз із того політічного табора. Як кебы тым політікам хыбили основны знаня о тім, як фунґує діліня моци в державі, і не знали, хто є леґіслатівный, хто выконный орґан, і якы права має презідент.

Або як кебы забыли на то, як они самы знали нераз підкопнути ногы, лем жебы была презідентка неприятель чісло єден.

Што можу сконштатовати є факт, же презідентка Чапутова іщі перед свойой інавґураційов мала зробленый склад свого помічного порадного орґану про меншыны, і была першым презідентом Словацькой републікы, котрый і такым способом хотів комуніковати з меншынами, чути о їх проблемах, чути їх погляды на справы, котры ся діють або о котрых має вырішовати своїм підписом.

Уж не мусиме бісідовати о стрічах із представителями меншын в реґіонах, ці то, же ани єден рік не забыла при передаваню найвысшых державных нагород на членів народностных меншын.

По двох місяцях в уряді якось не видіти жадну меншынову аґенду, з котрой бы сьме ся могли тішыти.

Надії, о котрых бісідовав і споминаный політік на сеймі Русиньской оброды, затля якось не видіти. Петер Пеллеґріні дотеперь не покликав такый самый або подобный порадный орґан, представителі меншын не были покликаны ани на інавґурацію.

По двох місяцях в уряді якось не видіти жадну меншынову аґенду, з котрой бы сьме ся могли тішыти, або о котрій бы сьме могли повісти, же є то іщі ліпше як за попередньой презіденткы. Властно о меншынах презідент Пеллеґріні не повів нич ани при своїй інавґурації, а окрім єдного інтервю по наступліню до уряду, де спомянув, же з меншынами хоче комуніковати, є о аґенді меншын в Презідентьскім палаці тихо.

Я розумію, є того вельо, і не дасть ся вшытко такой. Теперь треба головно підписовати вшыткы законы, котры владна коаліція схвалює, і котрыма ничіть вшыткы демократічны прінціпы, робить безкарныма своїх політічных цімборів замішаных до великых кавз ці забезпечіть дожывотный фінанчный бенефіт про єдиного председу влады, того сучасного – Роберта Фіца.

Но і так вірю, же предсі лем прийде час і на меншыны. Тадь мадярьска партія Аліанція зробила перед выборами політічный кшефт, кедь сучасного презідента перед другым колом підпорила, а такы русиньскы реґіоны так само масово голосовали за кандідата, котрый став презідентом. То бы їм предсі не забыв.

І кедь ся затля в Презідентьскім палаці в повязаню з меншыновов аґендов якось нич не діє, не вірю тому, же презідент скламе надії, котры до нього были вложены. Котры до нього вкладали і членове народностных меншын. Докінця і політічнов підпоров. Лем треба час.

Покля тот час прийде, мы можеме думати о тім, што вшытко про нас планує. Бо я пересвідченый о тім, же на нас холем думать. І кедь нич не робить. Але думать. А не декларатівно! Так досправы.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Фото: Pixabay.com.