Під Карпатами нелегко, тяжко…

Єдном з основ сучасной культуры Русинів є авторска творчіст, яка фурт творит новы тренды і вказує мальконтентам, же не є з нами так злі. Днес бодай ціла Карпатска Русь видит потребу творіня нового та ориґінального. На Лемковині потребу творіня новых факторів русиньской культуры перший раз на векшу скалю старало ся вказати Общество Руска Бурса, котре в листопаді/новембрі 2015 р. орґанізувало І Фестіваль Лемківской Авторской Творчости «Молода Лемковина». Подія вказала ся першом так великом маніфестацийом ориґінальной творчости люди, якы хотят творити в своім рідным языку, а сам фестіваль не был принципіяльным питьом пива і позераньом на тото, што уж каждий знає, до чого привыкли сме при інчых фестівалях і фестівальчыках.

Сучасне авторство на барз высокым рівни мат ся на Пряшівскій Руси, де окрем того, же фунґуют нашы професийональны інституциі як Театр Александра Духновича в Пряшові ци Піддукляньскій Умелецкій Народний Ансамбль, за творіня поезиі, музыкы, літературы – берут ся приватны особы, щыры патріоты. Єдном з осіб, якы на Пряшівскій Руси знаны сут з того, же думают про теперішню культуру Русинів, є Людмила Шандальова – писменничка і активістка, яка занимат ся писаньом текстів головно про діти. На портали lem.fm не раз мали сме нагоду заявляти про успішні печатаны выдавництва авторства Шандальовой, прим. книжку про діти з вершами пн. Подьте діти, што Вам повім та книжку з оповіданями Червеный берег. Авторка пише сценариі для шкільного театру, котрий дає представліня на Пряшівскій Руси. На влонишнім Русиньскым Фестівали во Свиднику мож было позерати на пєсу, до котрой написала сценарий пн. Дївчатко і жебрак, а рік перше на тым самым фестівали была выставляна тератральна пєса про наймолодшых пн. Ві-фінтена принцезна. 

Першым вершом якій написала Людмила Шандальова, до котрого Осиф Кесо Кеселіца приправил музыку, была прославляна днес пісня Карпаты, Карпаты. Про індивідуальну обробку авторской патріотичной пісні кіньцом марця т.р. постарал ся ансамбль RUSÍN ČENDEŠ ORCHESTRA, котрий сотворил ґу тому теледиск. Представліня пісні Карпаты, Карпаты перший раз одбыло ся 5 років тому, коли то дириґентка Надежда Січакова і прімаш Фольклорного Ансамблю Маковиця зрыхтували оркєстру, яка выспівала авторскій твір Шандальовой. Долов можете позерати на фільм, котрий вказує процес награня пісні (авторку верша видно в 6:42 мин. фільму; попри ній – єй муж Владимір Шандаля, і автор музыкы Осиф Кесо Кеселіца).

Тепер артисты з RUSÍN ČENDEŠ ORCHESTRA сотворили теледиск, якій має подля них візуальні вказувати головну мысель змісту верша. Видно на ним совітскых вояків, серед котрых находит ся єден молодий Русин, якій был взятий до арміі бороти ся за свою і не свою свободу. Тема як-раз добрі знана на Лемковині, коли то вчас ІІ Світовой Войны молодых лемківскых мужчын добровільно брали до Червеной Арміі, творячы в тот спосіб міт добровольців (о Лемках, борючых ся на фронтах ІІ СВ, детально пишут Адам Барна і Федор Ґоч в книжці пн. Лемкы в борбі за свою і не свою свободу).

В 2015 році Людмила Шандальова была нагороджена премійом ім. Александра Духновича в области русиньской літературы за книжку спомнену горі пн. Подьте діти, што Вам повім. Авторка є предсідательком здружыня tota agentura, будучого выдавцьом літературы про русиньскы діти.

фот. скрін з теледиску RUSÍN ČENDEŠ ORCHESTRA